Nowe na ekranie: True Detective

Dla wielu etykietka "produkcja HBO" to niemalże gwarancja jakości, synonim dla "dobrego serialu". Jednak nawet mistrzom zdarzają się wpadki.

"True Detective" był jednym z najbardziej przeze mnie wyczekiwanych, premierowych seriali. Głównie ze względu na renomę emitującej go stacji HBO, ale swoje zrobiła też obsada - portretujący głównych bohaterów Woody Harrelson oraz Matthew McConaughey, to uznani hollywoodzcy aktorzy, mogący się pochwalić imponującym dorobkiem filmowym, ale na małym ekranie pojawiający się raczej gościnnie. Dodajmy do tego jeszcze wątek seryjnego mordercy, a otrzymamy produkt, który z całą pewnością wzbudza moje zainteresowanie. Pytanie tylko: czy serii uda się mnie zatrzymać na dłużej?

Mała uwaga techniczna: mamy zamiar sprawdzić kilka nowych produkcji i opisać nasze odczucia na blogu. Nie zawsze pilotowy odcinek pozwala na wysnucie jakiś konkretnych wniosków, a bywa, że może zniechęcić do całkiem dobrego tytułu. Z drugiej strony: rynek seriali to dżungla, w której wiele różnych pozycji walczy o uwagę widza i utrzymanie się w ramówce. Jeśli dana seria nie jest w stanie zaciekawić w trakcie pierwszych trzech odcinków, to według naszych kryteriów nie zasługuje na kredyt zaufania i oczekiwanie na wielkie bum, które może się pojawi w czwartym, a może w dziesiątym epizodzie. Zasada jest prosta - serial dostaje trzy szanse na zrobienie dobrego "pierwszego wrażenia", a potem wstępna ocenę w postaci notki ;). Jak  wszystkie opisane (i "zaakceptowane do dalszego oglądania") seriale zakończą swój premierowy sezon, to rzucimy na nie okiem jeszcze raz - w zbiorczym wpisie. A teraz wróćmy do opisywanego tytułu.


"True Detective" to serial kryminalny z elementami dramatu. Większość popularnych serii z tego gatunku bazuje na koncepcji jeden odcinek = jedna sprawa, prezentując coraz to nowe historie i zapewniając dorywczą pracę dla legionów epizodycznych aktorów. Twórcy nowej produkcji HBO postanowili podążyć inną - mniej popularną, choć nie dziewiczą - drogą i rozpisali wątek zbrodni na osiem odcinków. Jest to dość ryzykowne zagranie, mogące przynieść widzom albo ekscytującą, wielowymiarową i trzymającą w napięciu zagadkę kryminalną, albo konstrukcję, którą spokojnie można byłoby przedstawić w ramach jednego epizodu i mnóstwo "rozpraszaczy", nieistotnych wątków, penetracji odmętów psychologii bohaterów etc. Druga droga niekoniecznie z automatu oznacza porażkę - niejedną słabą fabularnie serię uratowały charyzmatyczne postacie.

W pierwszym odcinku nasi dwaj detektywi z Luizjany, Martin Hart (Woody) i Rust Cohle (Matthew) trafiają na miejsce porzucenia zwłok młodej dziewczyny o nieznanej tożsamości. Nagie ciało Jane Doe zostało ułożone w bardzo specyficzny sposób - na klęczkach, z rękami przywiązanymi do drzewa, z dłońmi skierowanymi w górę, złożonymi jakby do modlitwy. Dodatkowo na głowę ofiary zabójca założył duże poroże, na jej plecach zaś narysował jakiś dziwaczny symbol. Jeden rzut oka na upozowane zwłoki i Rust - który wydaje się całkiem biegły w dziedzinie profilowania - wie, że to dzieło (i bynajmniej nie debiut) seryjnego mordercy.
 

Sprawa jest prezentowana w formie flashbacków - opowiadają o niej nasi dwaj stróże prawa, w trakcie czegoś w stylu, hmmm, przesłuchania wydziału wewnętrznego? W każdym razie pytający wydają się bardzo zainteresowani zachowaniami Rusta w trakcie śledztwa - co w sumie nie dziwi, bo bohater ten prezentuje dość ciekawe... nastawienie. Śledztwo nie jest dynamiczne. Co prawda bohaterowie aktywnie szukają informacji (znaczy się chodzą po ludziach i pytają - nie jestem pewna, czy według jakiegoś klucza czy na chybił trafił?) i już w drugim odcinku zdobywają personalia Jane Doe, ale nie jest to najciekawsza część policyjnej roboty, a przy tym została zaprezentowana w wyjątkowo nużący sposób. Poza tym można się w pewnym momencie zagubić. W drugim epizodzie mamy scenę, którą zinterpretowałam jako poinformowanie matki znalezionej dziewczyny, a kilka chwil później detektywi otrzymują personalia Jane Doe od pań trudniących się najstarszym zawodem świata. Może chodzi o dwie różne ofiary tego samego zabójcy - ale mamy na razie jedno ciało, jego wcześniejsze wyczyny są "domniemane". A może po prostu coś przeoczyłam, rozproszona przeskokami w czasie i wątkami personalnymi postaci. Tym łatwiej stracić skupienie, że sam wątek zbrodni - przy całym jego udziwnieniu - nie wydaje mi się wyjątkowo porywający.  

Twórcy podeszli do kreacji bohaterów nowatorsko: zamiast wzbudzać naszą sympatię, robią wszystko, abyśmy chcieli odstrzelić wiodące postacie. Epizod pierwszy nie był zbyt pochlebny dla Rusta: dowiedzieliśmy się, że to dziwak i skrajny pesymista, mający problem z alkoholem i relacjami społecznymi. Wydawał się otwierać usta tylko po to, aby wypowiedzieć jakąś pseudo inteligentną, irytującą kwestię, a gdy je zamykał, to mówiła za niego zbolała mina. Oczywiście dostał w tle wątek rodzinnej tragedii, wyjaśniający po części jego zachowanie, nie pomogło to jednak we wzbudzeniu sympatii dla tej postaci.

Swoją drogą: Matthew McConaughey zrobił nam prezentację, jak waga może zmienić nie tylko wygląd, ale nasuwające się skojarzenia dotyczące charakteru człowieka. W wersji umięśnionej ten aktor zbudza tylko moją sympatię, wydaje się przesympatyczny i optymistycznie nastawiony do życia. W "True Detective" jest bardzo chudy, wygląda wręcz niezdrowo, co dobrze się komponuje z zachowaniami granego przezeń bohatera. Wiem, że to część tej kreacji, że powinnam podziwiać poświęcenie dla roli. Ale ja się najzwyczajniej w świecie zaczęłam o niego martwić.

Więcej sympatii wzbudzał początkowo charakter grany przez Woody'ego. Pozujący na twardziela, ale jednak "family man", tonujący trochę dołujące gadki swojego partnera. W zasadzie nawet mu współczułam, że musi znosić w robocie taki wisielczy klimat. Oczywiście w odcinku drugim okazało się, że Martin to jednak nie taki sympatyczny człowiek - z jednej strony jest niby chętny do bitki w obronie czci swojej kobiety, ale z drugiej to głucha na jej potrzeby, zdradziecka świnia, wkładająca swoje niezbędne do rozrodu wyposażenie nie tam gdzie powinna. Rozbawiłam mojego lubego klnąc na tę postać - niewątpliwie wzbudziła moje emocję, ale czy główny bohater powinien widza wku...rzać? 
A tak w formie dygresji: Woody to jeden z moich ulubionych aktorów, ale chyba jednak wolę jak gra psychopatycznych morderców (jak w "Natural Born Killers"). Dziwnie się go ogląda w roli policjanta.

Pierwsze dwa odcinki nie tylko nie zachęciły mnie do śledzenia fabuły, ale wręcz obrzydziły główne postacie. Twórcy zbyt się skupili na prezentacji wad bohaterów (chyba nie chcieli, aby byli krystalicznie dobrzy, co się chwali, ale bez przesady...), kosztem samego śledztwa, które w zalewie dygresji i pobocznych informacji zaczyna być coraz mniej wyraziste - łatwo się w tym wszystkim pogubić. Serii nie pomaga także pewna ciężkość, nie tonowana w żaden sposób np. poczuciem humoru bohaterów (bo ci go nie mają, szczególnie Rust).

Jak się powiedziało: do trzech razy sztuka. Być może odcinek zatytułowany "The Locked Room" ma moc zmiany mojego nastawienia do tej serii? No właśnie, nie za bardzo. Rust irytował trochę mniej, za to Martin jeszcze bardziej stracił w moich oczach; oczywiście obie postacie są zagrane świetnie,  problem tkwi raczej "na papierze", w charakterystyce, którą przypisali im scenarzyści. Ale nawet nie to sprawia, że "True Detective" jest tak trudny w obiorze. Rozumiem, że twórcy serii nie chcą traktować widzów jak kretynów i tłumaczyć każdy jeden ruch bohaterów, ale przeholowali w drugą stronę: ciąg przyczynowo-skutkowy w śledztwie jest słabo widoczny, a odbiorca co i rusz jest wybijany z rytmu przez wątki z życia postaci i pseudofilozoficzne komentarze Rusta, wypowiadane w trakcie jego - datowanego na lata później - przesłuchania. Brak mi jakiegoś uporządkowania informacji, które detektywi już zdobyli, chociażby tak popularnej w innych serialach białej tablicy, prezentującej najważniejsze wątki. Jak mam być realnie zainteresowana historią, skoro chwyty, które stosują twórcy, to swoisty odpowiednik nudnego akademickiego wykładu - może i mądrego, wyjaśniającego tajemnice wszechświata, ale wygłaszanego monotonnie i bez intonacji?

Całkiem możliwe, że jestem za głupia, aby pojąć geniusz tego serialu. Wydaję mi się jednak, że ta opowieść jest źle zaprezentowana, a twórcy serii z "ambitnością" zwyczajnie przeholowali, ze szkodą dla czytelności. Oglądanie seriali powinno być przyjemnością; dodatkowa wiedza, poszerzenie horyzontów, ćwiczenie spostrzegawczości, wykład teorii filozoficznych etc. to bonus, a nie cel sam w sobie. W przypadku "True Detective" o tym zapomniano, przez co jego oglądanie zamieniło się katorgę. Tym większą, że naprawdę sporo się po tej produkcji spodziewałam.

W każdym razie: trzy odcinki mi wystarczą. To po prostu serial nie da mnie.

Pozdrawiam

PS. Ostatecznie serial dostał jeszcze jedną szansę: tutaj.